10 January 2008

Adrenal insufficiency and Dental consideration

การเกิด adrenal insufficiency เกิดได้จากการรับ exogenous steroid ทำให้สมดุลของ Hypothalamus-pituitary-adrenal gland (HPA-axis)เสียไป

HPA AXIS

ในภาวะปกติร่างกายจะหลั่ง cortisone ประมาณ 50 mg/day

ถ้ามีความเครียดจะหลั่งมากขึ้นเป็น ประมาณ 75 mg/day

ถ้าต้องทำหัตถการเช่นการ ผ่าตัด จะมีการหลั่งเพิ่มเป็น 200-500 mg/day
ดังนั้นผู้ป่วยที่มี adrenal insufficiency จะทำให้ไม่สามารถหลั่ง cortisone ได้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย โดยจะมีลักษณะอาการดังนี้ คือ blood pressure ลดลง, ซึม, Hypoglycemia, เป็นลม

วิธีการสังเกตว่าคนไข้รับยา steroid เป็นเวลานาน ดูได้จากลักษณะดังนี้

  1. หน้าจันทร์แรม (moon face)
  2. แกมอ้อยเชื่อม (hyperglycemia)
  3. เอื้อมไม่ไหว (แขนขาลีบ)
  4. ยายมีหนวด (ผู้หญิงมีหนวด)
  5. ลายหน้าท้อง (หน้าท้องแตก)
  6. ปวดกระดูก
  7. ลูกทะเล (Na retention ทำให้บวมน้ำ)
  8. เท่ห์เหมือนควาย (buffalo hump ลักษณะที่มี fat สะสมอยู่ตามคอและหลัง)
  9. ถิ่นเรดเซลล์ (จำนวนเม็ดเลือดแดงผิดปกติ)

moon facebuffalo hump


เมื่อใดจะเกิด adrenal insufficiency

1. การได้รับ prednisolone มากกว่า 5 mg/day เป็นเวลา 3 อาทิตย์ จะทำให้เกิด adrenal insufficiency เป็นเวลา 1 ปี
2. การได้รับยาพ่น steroidในการรักษา asthma

เมื่อใดไม่เกิด adrenal insufficiency
  1. รับ steroid น้อยกว่า 3 อาทิตย์
  2. Prednisolone น้อยกว่า 5 mg/day นานเท่าใดก็ได้
**** prednisolone ปริมาณ dose เป็น 4 เท่าของ hydrocortisone

Dental consideration in adrenal insufficiency patient
  • Minor surgery เช่น ถอนฟัน ขูดหินปูน ถ้าคนไข้หยุดกิน steroid แล้วก็ให้กิน dose เท่าที่เคยกินถ้ายังกินอยู่ก็ไม่ต้องให้เพิ่ม
  • Moderate stress เช่น ผ่าฟันคุด ตัดกระดูก ตัดชิ้นเนื้อ ให้ double dose ที่คนไข้เคยกินแล้ว taper dose ลงหรือให้ 50mg IV ก่อนผ่าตัด จากนั้นให้ 25mg IV q8h for 24hr
Relate link:

Vasovagal syncope and dental consideration
Diabetes Mellitus drug with dental consideration

No comments:

Post a Comment